قهرمانی بزرگ با آرزوهای بزرگ

ماجرای تلخ «ملاله یوسفزای» را حتماً اغلب شنیده‌اید. دختر نوجوان ۱۴ ساله‌ی پاکستانی، که به جرم عشق و علاقه‌اش برای ادامه‌ی تحصیل، مورد اصابت گلوله‌ از سوی یکی از اعضای طالبان قرار گرفته‌است و حال‌ش به‌شدت بحرانی است. ملاله، دخترِ پدری است که در ایالت سوات، جایی که طالبان تحصیلات برای دختران را منع کرد، مدیر مدرسه است. اهالی محل به پدر او احترام می‌گذارند و دوستش دارند. والدین ملاله، برخلاف بیشتر خانواده‌های محل که اصرار بر ازدواج زودهنگام دختران‌شان دارند، مشوّق او برای ادامه‌ی تحصیل هستند . ملالهدوست دارد پزشک شود. دخترک این آرزو را تنها برای خود ندارد. دوست دارد همه‌ی دخترهای شهرش تحصیل کنند و مشاغلی مهم در جامعه داشته‌باشند و مادرانی دانا در سال‌های آینده باشند. ملاله شروع می‌کند به نگارش مقالاتی درباره‌ی شرایط و وضعیت تحصیلی دختران سوات، مقالاتی که او را نامزد کسب جایزه‌ی بین‌المللی صلح کودکان می‌کند. از دست رفتن کنترل نسبی طالبان بر منطقه، باعث می‌شود ملاله آرزوی خود را نزدیک‌تر و زمینی‌تر بیابد. دیگر مانعی بر «خانم دکتر» شدن او نیست، دست‌کم نه تا روز ۹ اکتبر ۲۰۱۲٫ روزی‌که او در دبیرستان و در برابر چشم دوستان‌ش مورد اصابت گلوله قرار گرفت. خبرگزاری «راوال‌پندی» از سوی ژنرال «عاصم سلیم بژوا» اعلام کرده‌است که ۳۶ تا ۴۸ ساعت آینده برای ملاله بسیار بحرانی خواهد بود.

ملاله در حال‌حاضر، در بیمارستان نظامی پیشاور تحت تدابیر شدید امنیتی و مراقبت ویژه‌ی کادر پزشکی، نگهداری می‌شود. از بیم تکرار سوء قصد، ملاقات با او ممنوع است. دولت پاکستان برای یابنده‌ی ضاربان، جایزه‌ی ۱۰۰ هزار دلاری تعیین کرده و یک هواپیمای خط بین‌المللی به‌مقصد آمریکا، در صورتی که سلامتی ملاله بیش از این به خطر افتد، اجاره نموده‌است. بان‌کی مون، در روز جهانی دختر از ملاله یوسفزای تقدیر کرده و گفته مشخص است طالبان از چه می‌ترسد، دختری ایستاده با یک کتاب!

مدت‌ها پیش، وقتی تصویر دختر زیبای افغانی با بینی و گوش بریده‌شده، عایشه، روی جلو مجله‌ی «تایم» رفت، درباره‌اش نوشتم. درباره‌ی شرایط کودکان و زنان افغان که زیر یوغ تندروی‌ها و خشم و نادانی طالبان قرار دارند. وقتی اولین تصاویر از چهره‌ی عایشه، پس از جراحی ترمیمی نیز منتشر شد، درباره‌اش نوشتم . گفتم که داستان‌هایی مانند عایشه بسیار است. عایشه می‌تواند هر مرد و زنی، از هر نژاد و با هر باوری باشد که قربانی بی‌عدالتی و دیالکتیک سیاسی و اجتماعی می‌شود. نوشتم که داستان عایشه‌ها بسیار است، داستان‌هایی که شانس آن را ندارند به خاطر آن‌که تحت پوشش خبری قرار گیرند، به اطلاع جهان برسند. دردهایی که می‌مانند و روایت نمی‌شوند و این داستان‌ها، قصه نیستند. واقعیاتی گفته‌نشده و گم‌نام می‌مانند که وجود دارند. این پست‌ها، از نظر وبلاگی مورد اقبال مناسبی از سوی خوانندگان قرار گرفت. شما خوانندگان «یک پزشک» حرف‌های‌م را چنان‌که گفته‌بودم شنیدید، نظرتان را گفتید و از احساسات‌تان برای‌م نوشتید. شما، دوستان هم‌وطن من و خواهران و برادرانی از افغانستان بودید که نوشتید احساس ناخوشایندی نسبت به خشونت‌های غیرانسانی طالبان دارید و تصویر عایشه را فراموش نمی‌کنید. آن‌روزها، از خواندن کامنت‌های شما هیجان‌زده می‌شدم. به‌عنوان یک وبلاگ‌نویس، احساس می‌کردم نسبتاً به خواسته‌ام رسیده‌ام و تأثیر لازم را تا جایی که در توان‌م بود، گذاشته‌ام. اما راست‌ش آن است که خود من، آن روزها را فراموش کرده‌بودم. این خطایی نابخشودنی است، برای کسی که می‌خواست مدافع دختران‌ی مانند عایشه باشد، دخترانی که مفرّی برای گریز از شرایط ندارند. حداقل کاری که می‌توانم بکنم، آن است که به اشتباه‌م اعتراف کنم.

به چیزهای اندکی که درباره‌ی ملاله می‌دانم، فکر می‌کنم و آن‌ها را در کنار کلیّات زندگی خودم می‌گذارم. ما هر دو دخترانی از جنوب‌غربی آسیا هستیم. با شباهت‌هایی نسبی که محیط جغرافیایی بر رنگ پوست و موهای‌مان گذاشته‌است. ما در چندین صد کیلومتری هم زندگی می‌کنیم. زبان هم را نمی‌دانیم و یکدیگر را نمی‌شناسیم. دوست داریم درس بخوانیم و عاشق نوشتن هستیم. من اما، هیچ‌وقت معنای «جنگیدن» را حقیقتاً درک نکرده‌ام. همیشه گفته‌ام کاری را انجام می‌دهم و آن کار از همان لحظه‌ی طرح شدن، انجام‌شده‌ بود. خانواده و اقوام‌م حامی ادامه‌ی تحصیل‌م هستند و من بدون هیچ وحشتی، بدون این هدف که شیمیست بزرگی شوم و صرفاً برای آن که دل‌م می‌خواهد بیش‌تر بدانم، به ادامه‌ی تحصیل پرداختم. حتی هر دو کنکوری که گذراندم، به آسانی گذشت. روز سه‌شنبه، در دقایقی که ضارب به‌سمت ملاله گام برمی‌داشت و با نفرت از آن دختر، اسلحه‌اش را لمس می‌کرد، من با هم‌آزمایشگاهی‌هایم، خانم‌های موفقی که در مقطع دکتری تحصیل می‌کنند، با هیجان درباره‌ی امتحان دکتری بحث می‌کردم، تنها پارامتری که لازم است در نظر بگیرم، خود آزمون و میزان آمادگی من است. چند صد کیلومتر آن طرف‌تر از من اما، دختری بود که نمی‌شناختم، یعنی تمام دنیا با او غریبه بود. او زیر نگاه مشکوک و ناراضی زنان و مردان محل، رسم «نادان ماندن» را هر روز زیر پا می‌گذاشت. دو، سه سالی بیش از نیمی از سن و سال من زندگی کرده‌بود، اما برای «نوشتن»، برای «دانستن»، برای «لذت آموختن»، هر لحظه‌ی زندگی‌اش را جنگیده‌بود. به آرزوهایش چنگ زده‌بود، به ترس‌هایش پشت‌پا، و رؤیای‌ش را ساخته‌بود. برای «آگاهی» نسبت به واژه‌ و مفهوم تازه‌تری که می‌تواند فردا یاد بگیرد، پس‌کوچه‌های تنگ با وعده‌ی تهدید را پشت سر می‌گذاشت تا به مدرسه‌ی بدون امکاناتی برسد که دروازه‌ی رؤیاهایش بود. در این‌سو اما، من آن‌قدر خوشبخت بودم که فراموش کرده‌بودم دختران و پسران زیادی هستند که برای بدیهی‌ترین حقوق انسانی، مورد خشونت واقع می‌شوند. فراموش کرده‌بودم که روزی که پست‌هایم را برای «عایشه» نوشتم، چه آرزوهایی داشتم.

برای بیدار شدن دنیا، برای آن که دیگرْ بار نفرت‌ها از خشک‌مغزی طالبان افزایش یابد، جان دختر جوانی مورد تهدید است. جان دخترانی جوان، و پسرانی که برای استفاده در حمله‌های تروریستی ممکن است مورد سوء استفاده قرار گیرند، دختران و پسرانی که شانس تحصیل و دانستن، حتی به اندازه‌ی ملاله را نداشته‌اند. شانس بودن مثل خیلی از ما، که با غر زدن از کلاس‌های صبح‌مان، نگران ندیدن کامل «نود» و فوتبال‌های زیبای اروپایی هستیم و بزرگ‌ترین دغدغه‌مان جدا شدن از رختخواب نرم و گرم در صبح‌های زمستان است. تلخ‌تر آن‌که، این داستان‌ها تنها برای افغانستان و پاکستان نیست. در همسایگی ما، نزدیک به ما، از هم‌کلاسی‌های قدیمی، چند نفر بودند که خانواده‌هایشان اجازه‌ی ادامه‌ی تحصیل‌شان را نداده‌است؟ از چند نفر خوشبخت‌تر هستیم؟ شرایط ما آرزوی چند نفر است؟ چقدر فراموش کرده‌ایم؟ چقدر بی‌تفاوتیم و سکوت می‌کنیم؟

طبق آماری که بنیاد ۱۰x 10 می‌دهد  (این ویدئوی تأثیرگذار را حتماً ببینید!) من از حداقل ۷۷ میلیون دختر در جهان خوش‌شانس‌تر هستم. دخترانی از پاکستان، افغانستان، هائیتی، و حتی هم‌وطنانی که آرزوی بعیدشان، رفتن به مدرسه است. دخترانی که برای زنده‌ماندن می‌جنگند. یک دختر ۱۴ ساله‌ی پاکستانی حالا به‌پاس اهمیت «دانستن» و «آگاهی» توجه جهان را به این حق مسلّم جلب نموده‌است. حتی همین اهمیت، حتی این نوع بیدار شدن –علی‌رغم قیمت گزافی که پرداخته شده- باعث می‌شود محدودیت‌ها در هم شکند، بیداری گسترده‌تر گردد و به نادانی‌ای که مادر تفکرات رادیکال و طالبانی است، «نه» قاطع گفته‌شود. این بیداری است که افسون خواب غفلت طالبان و تندروی را باطل می‌کند. داستان ملاله هم یک نماد است، یکی از صدها هزار داستان ناعادلانه، یکی که روایت شده و شنیده‌ایم. داستانی که جهان را در برابر طالبان و هر محدودیتی متحد کند، داستانی ارزشمند است. دیگر نباید فراموش کنیم، هرگز نباید از یاد ببریم که برای آن‌چه به آسانی داریم، چه آرزوهای ناگفته‌ای وجود دارد. ملاله، دختری در چند صد کیلومتری من، به آرزوی خوب تک‌تک مردم چهان نیاز دارد تا نماد زنده‌ی «نه گفتن در برابر نادانی» بماند. نابودی تفکری تندرو، به بیدار ماندن ما نیازمند است. تا کی به بیدار می‌مانیم؟ تا کی از یاد نمی‌بریم؟ چقدر برای آرزوهای ملاله می‌جنگیم؟

ملاله، دختری در چند صد کیلومتری من، ناآشنا تا هفته‌ی گذشته، ۱۴ ساله، بسیار بزرگ‌تر، شجاع‌تر و جنگجوتر از من است. بزرگ‌ترین آرزوی من در حال حاضر آن است که این فعل را برای زمان آینده هم به کار برم. به نام پاس‌داشت آگاهی و دانش، باید تمام‌قد در برابر ملاله ایستاد، در برابر تمام ملالهها، تمام دختران و پسران سرتاسر جهان که می‌خواهند از راه «آموختن» زندگی خود را بهتر از پدر و مادرشان کنند. بیدار ماندن ما، دانستن ما، فراموش نکردن‌شان، راه را برای آن‌ها هموارتر می‌کند. به آرزوی یک لبخند شاد آن‌ها به‌خاطر آموختن یک درس تازه‌تر در مدرسه‌ی محقرشان، احترام بگذاریم. کاش دیگر فراموش نکنم. هرگز!

به نقل از سایت : یک پزشک ، نوشته فرانک مجیدی