استاد ایرج جنتی عطایی

بخش دیگری به موضوعات وبلاگ اضافه کردم در مورد ترانه های ماندگار .ترانه کلامی که با بیشتر اقشار جامعه در سطوح مختلف اجتماعی ارتباط برقرار میکند. قشر زحمتکش جامعه ترانه ای که مذاقش خوش می آید انتخاب میکند ، قشر روشنفکر ترانه ای دیگر و......  اما مسئله ای که در مورد ترانه به چشم می آید و کمتر به آن توجه میشود جدی نگرفتن ترانه است. ترانه کلامی که ما خاطرات تلخ و شیرین ، خیزش های اجتماعی سیاسی ،ضرب المثل شدن یک قطعه از یک ترانه و شاید مواردی دیگر که با خود همراه دارد. در این بخش هم میخواهم ترانه های ماندگار و ترانه سرای آن ترانه را خدمتتان معرفی کنم .نخست با ایرج جنتی عطایی شروع میکنم. مختصری از زندگی ایرج جنتی عطایی و ترانه ای ماندگار ازاو به نام فریاد زیر آب که با آهنگسازی زنده یا بابک بیات و صدای همیشه جاودان داریوش اقبالی چنان معجونی با هم ساخته که شنیدن آن لذتی دوچندان دارد. این ترانه در فیلمی به همین نام ترانه کاری از سیروس الوند ساخته شد.

فریاد زیر آب

ضیافت های عاشق را خوشا بخشش . خوشا ایثار
خوشا پیدا شدن در عشق . برای گم شدن دریا
چه دریایی میان ماست . خوشا دیدار ما در خواب
چه امیدی به این ساحل . خوشا فریاد زیر اب
خوشا عشق و خوشا خون جگر خوردن
خوشا مردن . خوشا از عاشقی مردن

اگر خوابم .اگر بیدار . اگر مستم . اگر هشیار
مرا یارای بودن نیست . تو یاری کن . مرا ای یار
تو ای خاتون خواب من . من تن خسته را در یاب
مرا هم خانه کن تا صبح . نوازش کن مرا تا خواب
همیشه خواب تو دیدن . دلیل بودن من بود
چراغ راه بیداری اگر بود از تو روشن بود

ضیافت های عاشق را خوشا بخشش . خوشا ایثار
خوشا پیدا شدن در عشق . برای گم شدن دریا
نه از دور و نه از نزدیک . تو از خواب امدی ای عشق
خوشا خود سوزی عاشق .مرا اتش زدی ای عشق
خوشا عشق و خوشا خون جگر خوردن

قسمت بیوگرافی استاد جنتی عطایی از سایت ایشان گرفته ام.
ایرج جنتی عطایی در ۱۹/۱۰/۱۳۲۵ در مشهد متولد شد.
در مشهد ، دزفول ، تهران و لندن زیسته است.
فارغ التحصیل تئاتر از دانشکده ی هنرهای دراماتیک تهران .
دکترای جامعه شناسی هنر از دانشگاه چلسی.
از بنیانگذاران گروه تئاتری مزدک.
از برجسته ترین ترانه سرایان تاریخ ترانه ی ایران و از پیشگامان ترانه ی نوین.
با ترانه هایی چون : گل سرخ،قصه ی وفا، جنگل، خونه، بن بست ، کمکم کن، سایه، خاتون ، خاکستری ، باور کن ، خوابم یا بیدارم، یاور همیشه مومن ، سقف، پل ، مرابه خانه ام ببر، خاک خسته ، ستاره های سربی ، طلوع کن ، یک قطره دریا ، رازقی پرپر شد ، درخت، سیاه پوشا و ....تاریخ ترانه ی معاصر را سرشار از عشق و خروش کرده است.
برنده ی جایزه ی فروغ در سال ۱۳۵۱ به خاطر ارزشهای هنری و اجتماعی ترانه هایش و کوشش بی دریغ او در راه فزونی فکر و توسعه ی فرهنگ از طریق موسیقی همراه با کلام.
ایرج جنتی عطایی جایزه ی فروغ را در استانه ی برگزاری دیگر ان به عنوان اعتراض به شیوه ی حاکم بر گزینش نامزدهای دریافت جایزه پس داد.
نمایشنامه های ی گربه، مرداب، انتظار، سوگنامه برای تو ، زخم های ما، منطقه ی ممنوعه ، فاخته ی دهان ، پروموته در اوین ، جنگ من اه جنگ من، رستمی دیگر اسفندیاری دیگر، پروانه ای در مشت ، رفت و برگشت، از دیگر اثار او هستند که به زبان های گوناگون ترجمه شده اند که برخی از انها نیز به کارگردانی خودش به نمایش درامده است.
نمایشنامه هایش در سالن های معتبر اروپا مثل رویال کورت ، یانگ ویک،المیدا و لیریک و همچنین در کشورهای مختلف مثل امریکا، استرالیا،
نیوزلند، کانادا، انگلستان، هلند، المان و دیگر کشورها به نمایش در امده است.
فیلم سینمایی اجازه اقامت نوشته ی ایرج در کشورهای مختلف به نمایش در امده است.
همچنین چند فیلمنامه با عناوین ترانه ی ممنوع ، دژخیم ، در قفس کردن باد و پناه دادن به دشمن را به سفارش بی بی سی و انستیتو فیلم بریتانیا و شرکت فیلمسازی وان اید دگ نوشته است.
در این سالها منتقدان مطبوعات بین المللی مطالب فراوانی در پیوند با نمایشنامه های او نوشتند مثل:

-فاینشنال تایمز:ایرج جنتی عطایی تئاتر لندن را فتح کرد(۱۹۸۵)

-مورنینگ استار: ایرج با تصویر پردازی و تخیلی شگرف(۱۹۸۷)

-گاردین: ایرج در صف پیش اهنگ نمایشنامه نویسان امروز جهان؛(۱۹۸۷)

-برگزیده ی نشریه ی تایم اوت از نظر منتقدان

اثار منتشر شده ی او:

۱-و انگاه ای فرشته-شعر-۱۳۴۹-تهران

۲-سوگ نامه برای تو-نمایشنامه-۱۳۵۷-تهران

۳-شکستن و رستن-نمایشنامه-۱۳۵۸-تهران

۴-زخم های ما-نمایشنامه-۱۹۸۳-لندن

۵-اواز در زنجیر-شعر-۱۹۸۵-لندن

۶-فاخته دهان دوخته-نمایشنامه-۱۹۸۶-لندن

۷-پروموته در اوین-نمایشنامه-۱۹۸۶-لندن

۸-پروموته در اوین-نمایشنامه-۱۹۸۸-کلن

۹-خورشید شب-گزیده ی اثار-۱۹۸۹-لندن

۱۰-رستمی دیگر اسفندیاری دیگر-نمایشنامه-۱۹۹۲-پاریس

۱۱-پروانه ای در مشت-نمایشنامه-۱۹۹۵-لس انجلس و ۱۹۹۵در استکهلم

۱۲-زمزمه های یک شب ۳۰ساله-گزینه ترانه-۱۹۹۶-سانفرانسیسکو